Światło czerwone wsparciem w kuracji uszkodzenia stożka rotatorów

Uszkodzenie stożka rotatorów jest jednym z najczęstszych problemów ortopedycznych, który dotyka zarówno osoby starsze, jak i sportowców wykonujących intensywne, powtarzalne ruchy barku. Stożek rotatorów to struktura złożona ze ścięgien czterech mięśni: nadgrzebieniowego, podgrzebieniowego, obłego mniejszego oraz podłopatkowego, która stabilizuje staw barkowy i umożliwia jego ruch. Urazy te mogą być wynikiem bezpośredniego urazu, przeciążeń lub procesów degeneracyjnych zachodzących wraz z wiekiem. Często wiążą się z bólem, osłabieniem mięśni oraz ograniczeniem ruchomości, co może znacząco wpłynąć na codzienne funkcjonowanie pacjenta. Ze względu na swoje właściwości regeneracyjne fotobiomodulacją (PBM), znalazła zastosowanie we wsparciu leczenia urazów mięśniowo-szkieletowych.

Kiedy możemy uszkodzić stożek rotatorów?

Uszkodzenie stożka rotatorów najczęściej dotyka osoby wykonujące powtarzalne ruchy unoszenia rąk, co prowadzi do przeciążenia mięśni i ścięgien. Jest to szczególnie powszechne u sportowców, takich jak pływacy, tenisiści, baseballiści czy siatkarze. Każdy z tych sportów angażuje mięśnie stożka rotatorów w dynamiczny i powtarzalny sposób, co zwiększa ryzyko ich uszkodzenia. U osób starszych do uszkodzenia dochodzi najczęściej z powodu naturalnych procesów degeneracyjnych. Z wiekiem tkanki stają się mniej elastyczne, co sprzyja kontuzjom i urazom, nawet przy minimalnym przeciążeniu.

Objawy uszkodzenia

Najczęstszym objawem uszkodzenia stożka rotatorów jest ból barku, który może nasilać się podczas ruchów unoszenia rąk ponad głowę, takich jak sięganie po przedmioty lub zakładanie odzieży. W poważniejszych przypadkach pacjenci odczuwają osłabienie mięśni oraz ograniczenie ruchomości stawu barkowego. Dodatkowo może wystąpić uczucie niestabilności oraz obrzęk. Objawy te często prowadzą do znacznego dyskomfortu i obniżenia jakości życia pacjentów, a brak odpowiedniego leczenia może pogłębiać problem i prowadzić do przewlekłego bólu.

Uszkodzenie stożka rotatorów – leczenie

Kuracja stożka rotatorów może obejmować różnorodne metody, w zależności od stopnia urazu. Standardowo stosuje się terapie zachowawcze, takie jak fizjoterapia i farmakoterapia, ale w przypadku poważniejszych uszkodzeń konieczna może być operacja. Fotobiomodulacja z wykorzystaniem czerwonego światła staje się coraz bardziej popularna jako innowacyjne wsparcie w przypadku takich urazów, zwłaszcza ze względu na swoje właściwości przeciwzapalne i regeneracyjne.

Fizjoterapia

Fizjoterapia odgrywa najważniejszą rolę w kontekście uszkodzeń stożka rotatorów. Jej celem jest przywrócenie siły i stabilności mięśni barku, co pomaga w poprawie ruchomości stawu oraz redukcji bólu. Ćwiczenia rehabilitacyjne zazwyczaj obejmują rozciąganie, wzmacnianie mięśni oraz pracę nad zwiększeniem zakresu ruchów. Badania wykazały, że połączenie fizjoterapii z terapią światłem czerwonym może przyspieszać proces leczenia i zwiększać skuteczność terapii zachowawczej. Badanie F. Eslamiana et al. (2012) pokazało, że pacjenci, którzy stosowali fotobiomodulację w połączeniu z fizjoterapią, odnotowali większą poprawę niż ci, którzy wykorzystywali jedynie ćwiczenia. Takie kompleksowe podejście może przyspieszyć proces regeneracji i przywrócić pełną funkcjonalność stawu barkowego.

Naświetlanie czerwonym światłem a uszkodzenie stożka rotatorów

Terapia światłem czerwonym (RLT), czyli fotobiomodulacja, wykorzystuje światło o długości fal od 600 do 1000 nm. Mechanizm działania PBM opiera się na stymulacji mitochondriów komórek, co prowadzi do zwiększenia produkcji ATP (adenozynotrifosforanu), a tym samym wspiera regenerację komórek. Dodatkowo RLT działa przeciwzapalnie, zmniejszając obrzęk oraz ból, co ma szczególne znaczenie w przypadku urazów takich jak uszkodzenie stożka rotatorów. W celu wykonania naświetlania, są potrzebne do tego lampy z czerwonym światłem, nakierowane na odpowiednie miejsce na ciele.

Jedno z przełomowych badań Hasleruda i współpracowników (2015), wykazało, że terapia niskoenergetycznym laserem (LLLT), skutecznie zmniejsza ból i poprawia funkcję barku u pacjentów z tendinopatią. Autorzy podkreślili, że terapia ta, zwłaszcza w połączeniu z fizjoterapią, przynosi szczególnie dobre efekty​. Dzięki działaniu na poziomie komórkowym RLT może być skutecznym wsparciem w leczeniu uszkodzeń tkanek miękkich, w tym stożka rotatorów.

Ciekawym aspektem terapii czerwonym światłem jest również jej zastosowanie w warunkach klinicznych, gdzie pacjenci mogą otrzymać tę terapię jako część kompleksowego planu. W badaniu P. Vecchio et al. (1993) udowodniono, że terapia światłem czerwonym znacznie zmniejszała ból u pacjentów z tendinopatią stożka rotatorów w porównaniu z placebo. To badanie było jednym z pierwszych dowodzących skuteczności terapii światłem przy wsparciu terapii urazów barku, otwierając drogę dla dalszych badań nad jej zastosowaniem w praktyce klinicznej.

Farmakoterapia

Leczenie farmakologiczne obejmuje głównie stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), które pomagają w redukcji stanu zapalnego oraz łagodzeniu bólu. W niektórych przypadkach, gdy ból jest szczególnie silny, mogą być stosowane kortykosteroidy w postaci zastrzyków. Farmakoterapia, szczególnie w początkowej fazie odgrywa kluczową rolę w łagodzeniu bólu i stanu zapalnego, co pozwala pacjentowi na bezbolesne rozpoczęcie rehabilitacji. W połączeniu z fizjoterapią i terapią światłem może przyspieszyć powrót do zdrowia.

Operacja

W przypadku poważnych uszkodzeń stożka rotatorów, szczególnie gdy inne metody nie przynoszą poprawy, konieczna może być interwencja chirurgiczna. Zabieg operacyjny ma na celu naprawę uszkodzonych ścięgien oraz przywrócenie pełnej funkcji stawu barkowego. Po operacji niezwykle ważna jest odpowiednia rehabilitacja, aby zapewnić pełny powrót do zdrowia i zapobiec ponownemu urazowi.

Czy czerwone światło wspiera rehabilitację pooperacyjną?

Fotobiomodulacja ma również zastosowanie w rehabilitacji pooperacyjnej. Terapia światłem czerwonym może pomóc w zmniejszeniu bólu pooperacyjnego, obrzęku oraz stanu zapalnego, co przyspiesza proces gojenia. Badania, takie jak te przeprowadzone przez N. Tripodi et al. (2021), potwierdzają, że PBM może znacząco wspierać procesy regeneracyjne, zarówno w tendinopatii, jak i w rehabilitacji po zabiegach chirurgicznych​. Dzięki swoim właściwościom może ona poprawić wyniki pooperacyjne i przyspieszyć powrót do pełnej sprawności.

Jak więc kurować uszkodzenie stożka rotatorów?

Uszkodzenie stożka rotatorów to poważna dolegliwość, która może znacząco obniżyć jakość życia pacjenta. Tradycyjne metody, takie jak fizjoterapia i farmakoterapia, są skuteczne, a terapia światłem czerwonym może stanowić obiecujące wsparcie. Liczne badania wykazują, że RLT skutecznie redukuje ból, zmniejsza stan zapalny i przyspiesza procesy regeneracyjne. Dzięki temu może stać się ważnym uzupełnieniem standardowych metod leczenia, z potencjałem do stania się jedną z głównych form terapii w przyszłości.

Badania wskazują na korzyści wynikające z zastosowania PBM we wsparciu leczenia urazów stożka rotatorów, zarówno w fazie rehabilitacji zachowawczej, jak i pooperacyjnej. To innowacyjne podejście daje pacjentom nadzieję na szybszy powrót do pełnej sprawności i komfortu życia.

Dodatkowo terapia światłem czerwonym może być korzystna w przypadku, gdy chcemy aby nasze ciało lepiej się regenerowało, co pozwala zminimalizować ryzyko powstania kontuzji – co nie oznacza, że całkowicie ją wyklucza. W tym przypadku stosowanie terapii światłem czerwonym przed treningiem jak i po jego zakończeniu ma dobre właściwości dla poprawy stanu mięśni po wzmożonym wysiłku, ale pozwala im dojść do siebie, także przed kolejnym.

Bibliografia

1. Haslerud S., Magnussen L.H., Joensen J., Lopes-Martins R.A., Bjordal J.M. (2015). The efficiency of low-level laser therapy for shoulder tendinopathy: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. PubMed
2. Vecchio P., Cave M., King V., Adebajo A., Smith M., Hazleman B. (1993). A double-blind study of the effectiveness of low-level laser treatment of rotator cuff tendinitis. PubMed
3. Eslamian F., Shakouri S.K., Ghojazadeh M., Nobari O.E., Eftekharsadat B. (2012). Effects of low-level laser therapy in combination with physiotherapy in the management of rotator cuff tendinitis. PubMed
4. Tripodi N., Feehan J., Husaric M., Sidiroglou F., Apostolopoulos V. (2021). The effect of low-level red and near-infrared photobiomodulation on pain and function in tendinopathy: A systematic review and meta-analysis of randomized control trials. PubMed